تمایز میان داستان و طرح نتایج مهمی در نظریه ی ادبی دارد یکی از مهمترین این نتایج دستیابی به نظریه ای درباره ی مایه های اثر است.توماشفسکی در رساله "مایه های اثر" از این نظر یه بحث کرده است. به گمان او تمامی داستان‌ها دستمایه اصلی دارند ( چیزی که بعدها کلود برمون آن را "کلان ساختار معنایی" خواند). هر یک از داستان ها نیز از مایه هایی فرعی دارند که معنای این یا آن بخش داستان را روشن می‌کنند. ساختن نسبت میان این مایع های فرعی کار خواننده یه داستان است و به این اعتبار هر داستان زمینه گفتگویی است میان متن و خواننده. کافی نیست که دستمایه اصلی داستان جذاب باشد بلکه باید خواننده بتواند مناسبت میان مایه های فرعی را بسازد و "این نکته جذابیت اثر را تضمین می کند". هر مایه فرعی دارای معنایی است که از نسبت با کلان ساختار معنایی اثر ساخته می شود این مایه با معنا را توماشفسکی" موتیف" نامیده است. اصطلاحی که از نظریه ی موسیقی وام گرفته است ستان تداوم زمانی و علت و معلولی موتیف هاست نظم موتیف ها بنا به گزینش مولف است می‌توانیم تکامل داستان را گذر از یک وضعیت به وضعیتی دیگر بدانیم هر وضعیت بیانگر تعارض منافع و جدال میان شخصیت هاست ای تکامل دیالکتیکی داستان را با تکامل فراشد اجتماعی و ی قیاس کرد که در آن هر پله تازه نتیجه کپی کاری است که در پله پیش این میان طبقات اجتماعی رخ داده است به گمان توماشفسکی پایان داستان آنجا فرا می رسد که به وضعیتی رها از تضاد های پیشین و از پیکان میان شخصیت ها برسیم بدین سان توماشفسکی الگوی نظری از ساختار داستان به دست داده است که بعدها خواسته در آثار تزوتان تودوروف موضوع بس و بررسی دقیق تری قرار گرفت از سوی دیگر و او از موتیف های داستان را بر گرماس و برمون گشود تا با طرح پی رفت گام مهمی در تدقیق مفهوم ساختار داستان بردارند. در بررسی موتیف های آثار ادبی نوشته های الکساندر رفرماتسکی نقش مهمی داشت. او در رساله تحلیل شکل داستان کوتاه میان مایع و لطیف تفاوت گذاشت مایع را عنصر ایستای طرح دانست که در نسبتی که با شخصیت‌ها دارد سویه کارکردی می یابد و به موتیف یا عنصر پویایی طرح تبدیل میشود برای شناخت طرح باید تبدیل مایه ها به موتیف رابشناسیم .رفرماتسکی میان داستان کوتاه و بازی شطرنج( که خود در آن استاد بود) مقایسه ایجاد کرد: قطعات بازی مثلاً اسب مایا ها هستند و مایه های دارای نقش ویژه‌ای هستند (حرکت اسب) و در جریان بازی به دلیل این نقش ویژه تبدیل به موتیف می شود هرگاه پیاده‌ای را برای به دست آوردن موقعیت بهتری در بازی فدا کنیم از نقش ویژه‌اش سود برد این بازی از آغاز تا پایان طرح است در همین رساله رفرماتسکی قیاس دیگری میان طرح داستان کوتاه و ساختار سونات کلاسیک در موسیقی ایجاد کرد: هر سونات معمولاً با هر کانال دو گونه مایه دارد( مایه ی اصلی و مایه فرعی) این شِما گاه به دلیل وجود مایع های فرعی دوم سوم و پیچیده تر می شود در داستان کوتاه ساختار استوار بهت با این مایه ها همچون ساختار سونات با کانن نسبت دارد و موتیف ها کارکرد این تباین هستند
۶
فرمالیست ها در بحث از شعر نکته ای مهم را طرح کرده اند که مساله ی کلی "مناسبات میان متون ادبی "را نیز پیش می‌کشد.
یار محمد برای من یک دانشکده ی ادبیات است :در ستایش یک دوست
داستان ,میان ,مایه ,های ,طرح ,موتیف ,داستان را ,داستان کوتاه ,مایه های ,می شود ,به موتیف ,کلان ساختار معنایی
درباره این سایت